Wat is stress
Bij honden?
Als we het over stress hebben, denken veel mensen aan mentale spanning of vermoeidheid. Maar bij honden bedoelen we met stress iets anders: een fysieke reactie op een prikkel die ervoor zorgt dat je hond in actie komt. Die prikkel kan positief of negatief zijn, en kan voortkomen uit emoties of lichamelijke oorzaken zoals pijn.
Iedere hond heeft een bepaald basisniveau van stresshormonen in zijn lichaam, net als mensen en dat zijn we nodig om alert te kunnen reageren op de wereld om ons heen. Zonder dat zouden wij bijvoorbeeld niet op tijd stoppen voor een voorbijrazende auto. Zo werkt het bij je hond ook, niet dat die nadenkt over het verkeer, maar qua hormonen komt het op hetzelfde neer. Maar wanneer die stress zich opstapelt, kan het gedrag veranderen, vaak zonder dat je precies doorhebt waar het vandaan komt.
Voorbeeld
De Vrachtwagen
Stel je loopt met je hond over een industrieterrein en plotseling komt er met hoge snelheid een vrachtwagen de hoek om. Je hond schrikt:
-
Prikkel: vrachtwagen
-
Emotie: angst
-
Reactie: stress
-
Gedrag: vluchten, bevriezen of blaffen
De stressreactie is een combinatie van lichamelijke processen waarbij hormonen zoals adrenaline en cortisol vrijkomen. Die zorgen ervoor dat je hond sneller kan reageren,letterlijk klaar is voor actie.
De Stressemmer
Hoe raakt je hond vol?
Om beter te begrijpen hoe stress zich opbouwt bij je hond, gebruiken we vaak het beeld van een emmer. Elke prikkel die stress oproept – positief of negatief – is een druppel in die emmer. Dat noemen we prikkelstapeling.
Voorbeeld van een dag:
-
De hond wordt wakker en moet plassen → drup
-
De riem gaat om: wandelen! → drup
-
Een leuke hond op straat → drupdrup
-
Een enge hond op straat → drupdrupdrup
-
Thuiskomen, eten krijgen → drup
-
Postbode aan de deur → drupdrupdrup
-
Spelen met een balletje → drupdrupdrup
Uiteindelijk is de emmer vol. Dan kan een ogenschijnlijk kleine prikkel zorgen voor een explosieve reactie: blaffen, uitvallen, bijten of volledig "dichtklappen". Net zoals een kind dat na een dag vol prikkels en suiker ineens in huilen uitbarst. Niet omdat het kind 'lastig' is, maar omdat het simpelweg op is.
Wanneer wordt stress
een probleem?
Een keer een overlopende emmer is niet erg. Maar als het dagelijks gebeurt, gaat het mis. Dan raakt je hond structureel overbelast – en dat zie je terug in gedrag. Denk aan:
-
Veel blaffen
-
Uitvallen naar andere honden of mensen
-
Snel schrikken of bevriezen
-
Onrustig slapen of veel wakker zijn
-
Druk of juist teruggetrokken gedrag
-
Compulsief gedrag (zoals staartjagen of likken)
Hoe voller de emmer, hoe minder ruimte er is om te leren of rustig te reageren. Daarom is het belangrijk om de emmer op tijd te legen én niet te snel te vullen.
Wat kun je doen
Om de stress emmer te beïnvloeden?
Vul de emmer minder snel:
-
Leer je hond beter kennen – niet elke hond heeft dezelfde belastbaarheid
-
Voorkom onnodige stressmomenten
-
Zorg voor voorspelbaarheid en een rustige dagstructuur
-
Geef je hond keuzemogelijkheden: controle verlaagt stress
-
Vermijd correcties: die maken stress vaak erger
-
Doseer prikkels, verdeel intensieve momenten over de week
Help je hond de emmer te legen:
-
Zorg voor voldoende slaap: 14–16 uur per dag (meer voor pups/senioren)
-
Bied kalmerende activiteiten aan, zoals kauwen, likken of rustig neuswerk
-
Geef je hond een veilige, prikkelarme plek om tot rust te komen
Door stress te herkennen en er actief mee om te gaan, help je je hond om zich beter te voelen! En voorkom je dat gedrag zich ontwikkelt in een richting waar niemand op zit te wachten.
En vergeet niet: een hond met een lege emmer is een hond die kan leren.
Drie pakketten
Dogability
Childability
